Beste B&W en leden van de gemeenteraad,

In de afgelopen jaren zijn er stappen gezet om te beginnen met de energietransitie. Na het klimaatakkoord van Parijs zijn in 2017 het Energieakkoord Holland-Rijnland en in 2019 de landelijke Klimaatwet gekomen. Afgelopen jaar is de concept-RES opgesteld, en nu kan de gemeente gaan werken aan de LES. 
Mij is opgevallen dat de gemeenteraadsleden zich pas vrij laat in dit traject zijn gaan roeren. Er zijn inmiddels allerlei moties opgesteld die haaks op de RES staan, en een van de partijen heeft het gevoel dat ze erin gerommeld worden.

 De discussie raakt zo uit het lood. Daarom heb ik dit betoog geschreven dat gebaseerd is op wetenschap en de gesloten politieke akkoorden; een betoog dat positief is en zoekt naar wat er wél kan in plaats van wat er niet kan.

Eerst behandel ik kort de aanloop naar de huidige RES, daarna behandel ik enkele onderdelen van de RES waarover in en buiten de raad het meest over wordt gediscussieerd. Ik eindig met alle kansen en mogelijkheden die er zijn: op deze manier kunnen we ervoor helpen zorgen dat de wereld zoals we die nu kennen kan worden doorgegeven aan onze kinderen en kleinkinderen.

Klimaatopwarming

Ik verwacht geen klimaatontkenners onder de lezers, maar omdat het in de media toch weinig aan bod komt laat ik twee grafiekjes zien. Figuur 1(zie bijlage) toont de welbekende hockeystick, die duidelijk maakt dat de globale opwarming van de laatste decennia een niet te ontkennen fenomeen is.

En hieronder heb ik van twee grafieken één grafiek gemaakt, met in het rood de gemiddelde temperatuur op aarde en in het blauw de concentratie CO2 in de atmosfeer, beide over de laatste 800 duizend jaar. De correlatie tussen de twee is zeer groot. De figuren 1 en 2 samen illustreren de verwachting van een klimaatcatastrofe, als wij de uitstoot van broeikasgassen, en in het bijzonder CO2, niet drastisch gaan beperken.
Daarom is het Parijse klimaatakkoord er gekomen. 

De weg naar de RES

Op 28 juni 2019 publiceerde het kabinet het Klimaatakkoord: de Nederlandse uitwerking van Parijs. We gaan met elkaar de CO2-uitstoot sterk verminderen: in 2030 met de helft ten opzichte van 1990. Één van de afspraken is dat 30 energieregio’s in Nederland onderzoeken waar en hoe het best duurzame elektriciteit op land (wind en zon) opgewekt kan worden. Maar ook welke warmtebronnen te gebruiken zijn zodat wijken en gebouwen van het aardgas af kunnen. Waar is ruimte en hoeveel? Zijn de plekken maatschappelijk gezien acceptabel en financieel haalbaar? In de concept-Regionale Energiestrategie (RES) beschrijft Holland-Rijnland de keuzes voor onze regio. Dit document hebben jullie hopelijk allemaal gelezen; het geeft veel bruikbare informatie die gebruikt kan worden bij het opstellen van de LES.

In de concept-RES staan belangrijke uitgangspunten en conclusies, die in de debatten van de gemeenteraad af en toe lijken te worden vergeten.

De belangrijkste:

  • Alle maatregelen die in de RES staan zijn nodig om de doelstellingen te halen. Je kunt niet​      kiezen voor zonnepanelen op daken in plaats van zonneweides: beide zijn nodig. Bedenk: de energietransitie is een immense opgave.
  • De RES gaat over de periode tot 2030. Kernenergie is nog geen bewezen technologie, en kan in de periode tot 2030 niet bijdragen aan de klimaatoplossing. Daarom hoort het niet thuis in de RES. Raadsleden die hiervan schrikken adviseer ik over te stappen naar de Tweede Kamer, en daar aan te dringen op onderzoek naar thoriumcentrales en kleine modulaire kerncentrales. Deze kunnen dan misschien in de jaren dertig de rol overnemen van wind en zon.
  • Ook waterstof wordt vaak aangehaald in het debat. Maar waterstof op zichzelf is alleen een energiedrager: alleen waterstof die door biomassacentrales of windturbines wordt geproduceerd is groen en telt mee voor de RES.
  • Ik heb gehoord dat partijen wel een windmolen op zee willen leasen in plaats van er een te plaatsen in de gemeente. Wind op zee wordt ontwikkeld door het Rijk. Ze gaan worden ingezet voor grootverbruikers van energie, zoals datacenters, raffinaderijen en bijvoorbeeld Tata Steel. Er is geen ruimte om windturbines voor Holland-Rijnland neer te zetten. Bovendien is het veel efficiënter om duurzame energie lokaal te produceren, op de plek waar de energie wordt afgenomen.
  • Het aanbod van zonne- en windenergie is variabel en niet afgestemd op de vraag. Hiervoor zijn verschillende oplossingen, zoals accu’s. Ik kan me voorstellen dat parkeerplaatsen worden overkapt met zonnepanelen, en dat daar accu’s worden geplaatst die ervoor zorgen dat elektrische auto’s daar kunnen worden opgeladen. Ook kan in tijden van energie-overschot met de overtollige energie een stuwmeer worden gevuld, of waterstof worden geproduceerd. Deze opgeslagen energie kan in tijden van energieschaarste weer worden ingezet. Er wordt trouwens verwacht dat gasgestookte centrales nog een tijdlang nodig zullen zijn, totdat al deze oplossingen voldoende beschikbaar zijn.

Kijk niet naar wat niet kan, maar naar wat wél kan

Nu komt het erop aan om dit te vertalen naar een lokale energiestrategie, de LES.
Ik wil hier een positief geluid laten horen; ik wil de raadsleden perspectief geven, en ze kansen laten zien.

klimaatroute.nl

Zij bieden onder andere een Quickscan voor bedrijven, en ook voor sportverenigingen. Ze zoeken contact met gemeenten om samen te werken aan de verduurzaming van bedrijven. 

zonopteylingen.nl

Deze energiecoöperatie is onlangs opgericht en is inmiddels begonnen aan haar eerste project. Het doel is om bedrijfsdaken, geluidsschermen en ongebruikte grond te gebruiken voor zonnepanelen. De inwoners van Teylingen worden lid en doen de investering. Ze delen in de winst en dragen zo hun steentje bij aan de energietransitie.
Ook lokale ondernemers plukken hier de vruchten van: door hun daken beschikbaar te stellen aan de coöperatie verduurzamen ze hun onderneming en verlagen de kosten.

Er zijn mogelijkheden te over, die goed inpasbaar zijn in Teylingen:

  • zonnepanelen langs de hele spoorbaan, zowel de lijn Leiden-Haarlem als Leiden-Amsterdam.
  • windturbines langs de A44 ten noorden van Sassenheim; de afstand tot bebouwing is vaak meer dan 800 meter. Het buitengebied van de gemeente wordt daar niet aangetast.
  • Zon op een geluidswal langs de A44: hierover wordt nu gepraat in de gemeenteraad. Bouwbedrijven staan te springen. Bewoners hebben minder last van het snelweggeluid en de grond achter de geluidswal wordt meer waard. De energiecoöperatie zorgt ervoor dat inwoners mee kunnen doen aan de energietransitie door in deze panelen te investeren.
  • Windmolens op Tengnagel
  • Terug van nooit weggeweest: een windmolen bij de Akzo. De woongebieden van Sassenheim, Voorhout, Warmond én Oegstgeest liggen alle tenminste 1000m ervan af.
  • enz. enz.

Bewoners willen verduurzamen!

Tot slot: bewoners van Teylingen willen verduurzamen! Team-Teylingen geeft dit ook aan als resultaat van de uitgevoerde enquêtes. 
Het blijkt ook uit de vele burgerinitiatieven in de omgeving. Er worden energiecoaches opgeleid, er zijn klimaatgesprekken gevoerd, en hieruit zijn stratenprojecten ontstaan die succesvol zijn afgerond.In Katwijk kennen we de CoastBusters, die twee keer per week het strand schoonmaken.

De lijst is lang. 

Met vriendelijke groeten,

Leo Blom

Warmond

 

Figuur 1: de opwarming van de aarde door de eeuwen heen
Figuur1: de opwarming van de aarde door de eeuwen heen
Regionale Energietransitie mogelijkheden
Regionale energietransitie mogelijkheden in Teylingen